Cuối tháng 9 đến đầu tháng 10, khi tiết trời khô ráo, nắng thu dịu nhẹ trải dài trên miền đất Ninh Thuận – người Chăm lại náo nức bước vào mùa lễ Kate – một trong những lễ hội truyền thống lớn nhất và linh thiêng nhất trong năm. Không chỉ là dịp tưởng nhớ tổ tiên và các vị thần bảo hộ, lễ hội Kate còn là kho báu sống động về văn hóa, tín ngưỡng và nghệ thuật dân gian của cộng đồng Chăm theo đạo Bà la môn.
🕯️ Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ Kate
Lễ Kate có nguồn gốc từ đạo Bàlamôn – tôn giáo từng phát triển mạnh mẽ trong vương quốc Chămpa cổ. Đây là dịp để người Chăm tưởng nhớ các vị thần linh, vua chúa có công với dân tộc, tiêu biểu như Po Klong Garai, Po Rome, và Po Inu Nagar (thần mẹ xứ sở).
Tuy mang màu sắc tín ngưỡng, lễ hội không chỉ mang tính tôn giáo, mà còn là dịp cộng đồng giao lưu, gắn kết và giữ gìn bản sắc sau một mùa lao động vất vả.
🗓️ Khi nào diễn ra lễ hội Kate?
-
Thời gian: thường rơi vào ngày 1 tháng 7 theo lịch Chăm, tương đương cuối tháng 9 hoặc đầu tháng 10 Dương lịch
-
Địa điểm: các tháp Chăm lớn ở Ninh Thuận như:
-
Tháp Po Klong Garai (TP. Phan Rang – Tháp Chàm)
-
Tháp Po Rome (xã Hữu Đức, huyện Ninh Phước)
-
Ngoài ra còn tổ chức tại các làng Chăm
-
🥁 Lễ nghi truyền thống: Trang nghiêm và linh thiêng
Lễ hội Kate thường kéo dài từ 3 đến 4 ngày, bao gồm nhiều nghi lễ mang đậm màu sắc tôn giáo và văn hóa bản địa:
1. Rước y phục thần linh
-
Trước ngày chính lễ, người Chăm tổ chức rước y phục từ nhà palei (làng) đến tháp thờ thần.
-
Nghi lễ này thể hiện sự cung kính và mối liên kết tâm linh giữa cộng đồng và thần linh.
2. Lễ tế thần tại tháp
-
Diễn ra tại các tháp Chăm cổ như Po Klong Garai, với các thầy cả (Acar) thực hiện nghi lễ dâng lễ vật, đọc kinh cổ.
-
Âm thanh trống Ghinăng, kèn Saranai ngân vang tạo nên không khí thiêng liêng.
3. Lễ hội tại làng
-
Sau phần tế lễ là chuỗi hoạt động dân gian: múa hát, trình diễn nhạc cụ truyền thống, các trò chơi cộng đồng.
💃 Không khí lễ hội: Sắc màu văn hóa Chăm rực rỡ
Lễ Kate không chỉ là nghi lễ tôn giáo, mà còn là dịp thể hiện đậm nét đời sống tinh thần của người Chăm:
-
Trang phục truyền thống rực rỡ với váy dài, khăn đội đầu, áo thêu tinh xảo
-
Múa truyền thống như múa quạt, múa đội nước, múa đội lễ vật
-
Ẩm thực Chăm được giới thiệu phong phú: cà ri dê, bánh hồng, bánh nướng nếp, rượu cần
Du khách đến dự có thể dễ dàng hòa vào dòng người rộn ràng, tận mắt chứng kiến các nghi lễ cổ xưa, chạm tay vào những giá trị văn hóa sống động còn lưu giữ từ hàng trăm năm trước.
📷 Du lịch lễ hội Kate – Trải nghiệm khó quên
Vì sao bạn nên đến Ninh Thuận mùa Kate?
-
Trải nghiệm du lịch kết hợp lễ hội – văn hóa – kiến trúc trong một hành trình duy nhất
-
Cơ hội chụp ảnh tuyệt đẹp với tháp cổ, trang phục truyền thống và không gian lễ hội độc đáo
-
Giao lưu trực tiếp với cộng đồng Chăm, hiểu thêm về một nền văn minh lâu đời còn hiện diện giữa lòng Việt Nam
💡 Mẹo nhỏ: Nên đến sớm (trước giờ rước lễ) để tìm vị trí quan sát đẹp, mang theo khăn choàng và nước vì thời tiết nắng gió.
🌾 Kate – Một di sản văn hóa sống
Không phải ngẫu nhiên mà Lễ hội Kate đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây không chỉ là ngày hội của riêng người Chăm, mà còn là dịp để tất cả chúng ta cùng nhìn lại, trân trọng và gìn giữ những nét đẹp đa dạng của văn hóa Việt Nam.
📍 Thông tin thêm cho người đi lễ hội Kate
| Mục | Thông tin |
|---|---|
| Địa điểm chính | Tháp Po Klong Garai – Phan Rang |
| Thời gian gợi ý du lịch | Cuối tháng 9 – đầu tháng 10 |
| Trang phục đề xuất | Quần áo nhẹ, kín đáo, tôn trọng văn hóa địa phương |
| Hoạt động nên trải nghiệm | Dự rước lễ, tham gia múa dân gian, thưởng thức ẩm thực Chăm |
Kết
Lễ hội Kate là bản giao hưởng hài hòa giữa tín ngưỡng, nghệ thuật và cộng đồng, là dịp để mỗi du khách, dù đến từ đâu, cũng có thể cảm nhận được tinh thần sống động của văn hóa Chăm giữa đất trời Ninh Thuận. Nếu bạn đang tìm kiếm một hành trình du lịch mùa thu giàu cảm xúc và mang đậm chiều sâu văn hóa, thì Kate chính là điểm hẹn lý tưởng.
