“Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ Tổ mồng mười tháng ba…”
Có những nơi khi đặt chân tới, người ta không chỉ đến để ngắm cảnh hay ghi hình, mà đến để gặp gỡ với lịch sử, để chạm vào cội nguồn.
Và đền Hùng – giữa núi Nghĩa Lĩnh linh thiêng, chính là nơi như thế.
Về với đất Tổ – hành trình không chỉ là đi
Từ thành phố Việt Trì, theo những con đường uốn lượn qua rừng cọ, đồi chè, núi Nghĩa Lĩnh hiện ra như một nén tâm nhang của non sông. Trên đỉnh núi, quần thể khu di tích đền Hùng trải rộng, lặng lẽ mà sừng sững như chính chiều dài lịch sử dân tộc. Đây là nơi thờ 18 đời Hùng Vương – những người đã khai sinh nên nhà nước Văn Lang đầu tiên, đặt nền móng cho văn hiến nước Nam.
Hành hương về đền Hùng không phải chỉ để tham quan, mà là để được đi giữa lịch sử, để được gột rửa tâm hồn bằng sự thành kính.
Mỗi bậc đá dẫn lên đền là một bước trở về với tổ tiên.
Những điểm dừng – nơi lịch sử ngân vang
-
Đền Hạ là nơi khởi đầu, nơi vua Hùng tế trời đất, cầu mưa thuận gió hòa.
-
Đền Trung, nằm lưng chừng núi, gợi nhắc hình ảnh các vị vua và lạc hầu luận bàn việc nước, dạy dân dựng làng, lập ấp.
-
Đền Thượng – cao nhất, linh thiêng nhất – là nơi tưởng nhớ Quốc Tổ Lạc Long Quân và Quốc Mẫu Âu Cơ, hai đấng sinh thành nên trăm trứng, khởi nguồn dân tộc Việt. Nơi đây cũng có Lăng Hùng Vương thứ 6, người được xem là có công định đô Văn Lang tại đất Phong Châu.
Giữa rừng xanh ngút ngàn và tiếng chuông gió khẽ lay, mỗi gian đền, mỗi phiến đá rêu phong đều như đang kể lại câu chuyện “con Rồng, cháu Tiên” – không phải truyền thuyết đơn thuần, mà là biểu tượng của sự đoàn kết và nguồn cội chung.
Không gian không chỉ của hiện tại
Mỗi dịp Giỗ Tổ Hùng Vương (10/3 âm lịch), dòng người khắp mọi miền lại đổ về đây – không ai bảo ai, nhưng ai cũng lặng lòng. Lễ dâng hương, rước kiệu, hát xoan, tế lễ cổ truyền… hòa quyện thành một bức tranh văn hóa sống động, mà linh thiêng.
Năm 2012, Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại – sự ghi nhận không chỉ cho một nghi lễ, mà cho cả tâm thức “uống nước nhớ nguồn” của người Việt.
Lịch sử không xa, tổ tiên không lạ
Đến đền Hùng, người trẻ bỗng chững lại, người già lặng im, người đi qua rừng thiêng như đi qua những lớp ký ức nghìn năm. Không ai nói to, không ai thúc ép – nhưng ai cũng thấy mình nhỏ lại giữa đại ngàn, giữa chiều sâu của lịch sử.
Bạn có thể chọn leo lên đền Thượng lúc tờ mờ sáng để nghe chim rừng gọi nắng, hay ngồi bên lăng vua Hùng đọc lại câu chuyện Âu Cơ – Lạc Long Quân, hoặc chỉ đơn giản là nhắm mắt lại, để nghe tiếng tổ tiên trong gió.
Và khi rời khỏi nơi đây, lòng người như được sắp xếp lại – nhẹ nhõm, đầy tự hào, và thấm đẫm một chữ “Ơn”.
Đền Hùng – nơi bắt đầu và chưa từng kết thúc
Có thể bạn sẽ đi qua nhiều vùng đất trong đời, nhưng chuyến đi về đất Tổ lại mang một ý nghĩa khác: không phải là khám phá, mà là trở về.
Trở về để hiểu mình từ đâu đến, để thấy dân tộc mình đã đi qua những gì, và để tin rằng – dù bao biến thiên, gốc rễ vẫn luôn ở đây, vững chãi như núi Nghĩa Lĩnh, lặng thầm như từng lớp rừng già bao phủ lấy đền Hùng.
Đền Hùng không chỉ là một di tích.
Đó là nơi giữ nhịp tim của dân tộc.
